Wat is gypsy jazz?

Gypsy jazz, jazz of swing manouche, Hot Club de France en zigeunerjazz. Het zijn allemaal namen voor ongeveer dezelfde muziekstijl die is ontstaan in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Het was een tijd waarin Europese pioniers de nieuwe swingmuziek uit de USA (jazz en vooral dansmuziek) combineerden met de traditionele zigeunermuziek uit Europa. Belangrijkste schepper van deze stijl is de in België geboren Sinti-gitarist Django Reinhardt, die samen met Franse violist Stéphane Grappelli in Parijs het ensemble “Quintette du Hot Club de France” vormde. Dit kwintet had in de loop der tijd wisselende leden (meestal twee ritmegitaristen en een bassist). Maar ook drums en klarinet haakten veel aan. Hun repertoire bestond uit Amerikaanse swingnummers zoals All Of Me en It Don’t Mean A Thing, en uit composities van Django zelf, zoals Nuages en Minor Swing. De bezetting was telkens karakteristiek voor deze stijl van muziek met vooral snaarinstrumenten. En de rol van de ritmegitarist(en) zowel ritmisch als harmonisch. Doordat vaak de drums afwezig zijn geeft de ritmegitarist de puls (‘la pompe’) en slaat vier keer per maat een akkoord aan: rik-tjik, rik-tjik. De bassist speelt in de basis in twee-en.

Het oorspronkelijke geluid van het Quintette du Hot Club de France is daarna, ook door Django Reinhardt zelf, geëvolueerd naar allerlei aanverwante stijlen. Zo kwamen er bijvoorbeeld invloeden van latin muziek (bossa nova) en kwam ook het gebruik van elektrische gitaren en versterking op. Django Reinhardt was ook niet de enige baanbrekende artiest van toen in deze stijl, muzikanten als Oscar Alemán hebben deze muziekstijl ook groot gemaakt. En heden ten dage zijn er natuurlijk ook wereldberoemde artiesten actief, waaronder het Rosenberg Trio uit Nederland. De Stichting Hot Club de France gebruikt de term Hot Club, als verzamelnaam voor alle genoemde stijlen en eerbetoon aan Django Reinhardt en Stéphane Grappelli. Kern is wel dat het om swing/jazz muziek gaat en niet om allerlei andere vormen van zigeuner- en folkmuziek, zoals Balkan en Klezmer. Daar zijn ook andere organisaties en activiteiten voor.